İlköğretime Başlarken

Okula başlama, zihinsel, bedensel, duygusal ve sosyal açıdan bir “hazırlıklı oluşu”
gerektirir. Artık 6 yaş çocuğu gerçek yaşama girmeye hazır gibidir. O, öğrenme alanında
çalışmaya ve gerekli becerileri kazanmaya hazırdır. Çocuğun yaşının gelmesi, harfleri
yazabiliyor olması ya da saymayı bilmesi okula hazır olmak için yeterli değildir. Birçok
alanda çocuğun bilgi ve becerilere erişmiş olması gerekir.

Peki bu bilgi ve becerileri geliştirmek için okullarda yapılması gerekenler nelerdir?
Öncelikle  sene  boyunca  sınıf  öğretmenleri  ve  okul  psikologu  çocukları doğal
ortamlarında yani sınıflarında gözlemleyip bu gözlemlerini ise yapılan gelişim testleri ile
harmanlamalıdır.
Gelişim  testleri ihtiyaca  yönelik    gruba  yönelik  ve  bireysel  yapılabilmektedir.  Grup
testleri genellikle problem çözme becerileri hayal gücü etkinlikleri ve yaratıcılıkla
ilgili olabilir.  Bireysel testlerde ise çocuğun hangi alanda desteğe ihtiyacı olduğunu
belirleyip uygun olan gelişim testi uygulanmalı. Bu testler ilköğretime sağlam temeller
atmanın adımlarını da oluşturmaktadır.

Bütün gelişim testleri ve gözlemlerin yanı sıra ilköğretime geçiş sırasında bütün
çocuklara “okul olgunluğu testi” uygulanması gözlemleri pekiştirecektir.
Bunun sonucunda ise çocuğunuzun ilköğretime hazır olup olmadığı, nasıl bir öğretmen tarzının  ve okulun çocuğumuza uygun olduğu, ilköğretime geçtiğinde nasıl bir çalışma sistemini takip etmesinin kendisi için
faydalı olacağı daha sağlıklı bir şekilde ortaya çıkacaktır.

Okula başlamadan önce gerçekleştirmesini beklediğimiz özellikler:

• Kendini ifade edebilecek ve iletişim kurabilecek düzeyde anadilini kullanabilme
• Yaşına uygun kavram bilgisine sahip olma
• Dikkatini verme ve sürdürebilme becerisi
• Benzerlik ve farklılıkları ayırt edebilme
• El becerileri ve genel koordinasyonunun yeterli olması
• Kendi adına düşünebilme ve karar verebilme
• Sorun çözme becerisine sahip olma
• Kendine karşı gerçekçi bir güven duygusu içinde olma
• Olumlu bir benlik değerini geliştirmiş olma, kendini sevme
• Gerçekçi bir çevre algısına sahip olma (örneğin çevreyi düşmanca algılamama)
• Öz bakım becerilerinin gelişmiş olması
• Anlık ve tepkisel davranmak yerine duygu ve düşüncelerini muhakeme becerisini de
kullanarak ifade edebilme.
• Yaşına uygun sorumluluklar alabilme. 

Siz de çocuğunuzun okula hazır olup olmadığını bazı gelişim özelliklerinden takip
edebilirsiniz:

• Bazı harfleri kopya eder mi ?
• Basit bir adam ve ev resmi çizer mi ?
• Model gösterildiğinde kare, artı ve çarpı işaretlerini çizebilir mi ?
• Renkleri bilir mi ?
• Sayıları ezberleyebilir mi ? 
• Makas kullanabilir mi ?
• Yardımsız basamak inip, çıkabilir mi ?
• Parmak ucuna basarak koşabilir mi ?
• Tek ayağınla sıçrar mı ?
• Düzgün ve tam cümleler kuruyor mu ?
• Geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanları doğru olarak kullanıyor mu ?
• Ev adresini biliyor mu ?
• Kaç yaşında olduğunu söylüyor mu ?
• Kendi giyiniyor ve ayakkabılarını bağlayabiliyor mu ?
• Tuvaleti kendi başına uygun şekilde kullanabiliyor mu ?
• Paylaşmayı ve sırasını beklemeyi biliyor mu ? Verilen kural ara uyuyor mu ?
• Grup oyunları oynuyor mu ?
• Duygularını ifade ediyor mu ? Gerektiğinde kendisini koruyabiliyor mu ?
• İhtiyaçlarının farkında mı ve gereksinim duyduğu şeyi isteyebiliyor mu ?
  
Çocuğun okula hazır olup olmadığı konusunda aceleci davranmak yerine 0-6 yaş arasındaki
bütün gelişimlerinin temellerini sağlam bir şekilde oluşturmak çocuğumuza sağlıklı bir gelecek
hazırlamak anlamına gelmektedir. Bu gelecek ise; eğitimcilerin, psikolojik danışmanların ve   
siz ebeveynlerin duyarlı yaklaşımları ile gerçekleşebilir.

Psikolog Seda Genç