Çocuklara sağlık için gerekli alışkanlıkların kazandırılması

Çocukların sağlıklarını koruyabilmesi için onlara gerekli alışkanlıkların kazandırılmasında kuşkusuz ebeveynin rolü çok büyüktür. Bu alışkanlıklardan başlıcalarını şöyle sıralayabiliriz.
- Diş fırçalamak
- El - yüz - vücut temizliği
- Doktora gitmek
- Sağlıklı beslenme
- Göz sağlığını koruma
- Spor

Çocuğa bu tip alışkanlıkları kazandırmak için ise şunları yapabilirsiniz.
- Kazandırmayı istediğiniz alışkanlıklar konusunda öncelikle model olun. Çocuğunuz, sizin düzenli diş fırçalamanızdan, spor yapmanızdan , beslenme alışkanlıklarınızdan vb. etkilenir.
- Zorlayıcı olmayın. Emir cümleleri kullanmayın. "Eller yıkanacak", "Tabakta Yemek kalmayacak" vb. gibi.
- Bilimsel verilerden yararlanın. Alışkanlıkların faydaları konusunda "keyifli olduğunuz" paylaşma anlarında sohbet edip, basın yayın organlarını birlikte okuyup, izleyebilirsiniz. Ancak paylaşımlarınız, onun sıkılmasına neden olacak kadar uzun olmamalıdır. Örneğin; sağlıklı besinlerin vücudun hangi işlevlerinde etkili olduğunu belirtebilirsiniz. Süt ve süt ürünlerinin kemikleri geliştirdiğini, boyun uzamasına yardımcı olduğunu, sporun kasları geliştirdiğini, doktora gitmenin, temizliğin hastalıkları önlediğini söyleyebilirsiniz.
- Bu alışkanlıkların, çocukta yaratacağı belirgin etkiyi somut bir şekilde belirtin. Örneğin; "Dişlerini fırçalamazsan mikroplar onları çürütür" yerine; "Dişlerini fırçaladığında ağzın mis gibi kokuyor" diyerek onu koklayın ve yanağından öpün. Bu yöntemin daha etkili olduğunu göreceksiniz. Aynı şeyi banyo yaptığında veya elini, yüzünü yıkadığında da yapabilirsiniz.
- Alışkanlıkların birden değil, adım adım süreklilik kazanacağını unutmayın. Bu alışkanlıkları pekiştirmek için onun yürekliliğini başkalarıyla karşılaştırmayın. Günden güne, haftadan haftaya bu davranışlarının uygulama sıklığını gözlemleyin, artış varsa bunu belirtin. Örneğin; "Her geçen gün, dişlerine daha fazla özen gösterdiğini fark ediyorum", "Sağlıklı besinler konusunda daha titizlik gösteriyorsun" vb. ifadelerle onu teşvik edin. Küçük çabalarını fark edip destekleyin.
- "Dişlerini fırçalar mısın?", "Salata yer misin?", "Banyo yapacak mısın?" demeniz durumunda çocuk "Hayır" cevabını verebilir; bunun yerine siz de faaliyete katılarak örnek olun ve kararlı ancak yumuşak bir sesle "Haydi dişlerimizi fırçalayalım", "Salata da çok güzel olmuş, biraz da ondan yiyelim" gibi ifadelerle onun "Hayır" diyebilme olasılığını azaltın.
- Sağlığa ilişkin davranışları çocuğunuza eğlenceli bir şekilde uygulatın. Bu davranışları birlikte uygularken siz de neşeli olun.
- Banyo yaparken su oyuncakları ile oynamasına izin verin.
- Hoş aromalı çocuk diş macunları, çocuklar için üretilen temizlik malzemeleri ve kozmetikler, diş fırçaları gibi çocuğu özendirecek malzemeler alın.
- Ona kendisine ait küçük bir çanta alın. Çantasının içinde tarak, ıslak mendil gibi malzemeler bulundurmasını sağlayın.

Evde yapılacak bu tür basit ama etkili uygulamalar, yuvada da öğretmeninin aynı tip davranışlarıyla pekişecek ve çocuğunuzun kişiliğinde bir davranış özelliği olarak yer alacaktır. Unutmayınız ki; alışkanlıkların büyük bir oranda gelişimi okul öncesi dönemde sağlanır.

Pedagog
Özlem Özden Tunca